Keçe ile tanışma

Kisa bir aradan sonra tekrar merhaba ,

Son yillarin populer malzemesi kece’den bahsedecegimizin kopyasini bir onceki yazimda vermiştim.Tekniklere başlamadan once Kecenin cok guzel bir doguş Oykusu  var onu paylaşmak isterim;

Sanliurfali genc kececi ustalarindan Salih Karci, bu sanatin mucidinin Ebu Said Libadid (Libadid: Arapca Kecenin coguludur) adinda bir zat oldugunu ve bu keceyi nasil icad ettigini şoyle anlatmaktadir:
“Ebu Said Libabid bugun bizim yaptigimiz gibi kececiligin butun işlemlerini yerine getirmiş, ayakla tepme işleminden sonra actigi kecenin yunlerinin birbirine kaynaşmadigini ve cabuk dagildigini gormuş tepme suresinin az oldugu kanaatine vararak tepmeye devam etmiş. Ancak bir daha actiginda yunlerin kaynaşmadigini yeniden gozlemiştir. Tepme işine 40 gun devam eden Ebu Said, yine başaramayinca uzunsunuden aglamaya başlamiş. Hem aglayip hem tepmeye devam ediyormuş. Keceyi actiginda goz yaşlarinin duştugu yerlerdeki yunlerin kaynaştigini buyuk bir sevincle farketmiş ve boylece tepme işlemi sirasinda yune su vermek gerektigini ogrenmiştir.” 

Sulak yerlerde buyuyen kuzularin yunlerinin kece yapiminda iyi netice vermedigi, col kuzularinin yunlerinin daha makbul oldugu, bilhassa Harran Ovasinda buyuyen 3-4 aylik kuzularin yunlerinden yapilan kecelerin ideal oldugu ustalar tarafindan soylenmektedir.

 

Kececi dukkânina getirilen siyah renkli yunler nakiş işinde, beyaz yunler kecenin alt ve ust yuzeylerinde, kirli renkliler ise orta tabakaya gizlenerek degerlendirilmek uzere ayrilirlar.

Bu yunler dut dalindan yapilmiş yaya takilan kirişe annep agacindan yapilmiş tokmagin “Hallac” tarafindan vurulmasiyla atilir (kabartilir). Yere serilen “Life-kâhke Bezi” (Amerikan Bezi) uzerine “Basta”dan kesilen nakişlar ve “Fitle”ler dizilir. Boşluklara “Boya” tabir edilen kabartilmiş renkli yunler yerleştirilir. Uzerine kecenin ust yuzeyini oluşturacak kabartilmiş yun “Sepki” ile eşit kalinlikta serilir. Bunun uzerine işe yaramayan kirli renkli yunler, en uste ise kecenin tabanini oluşturacak yunler serilir. Bazen ilk serilen birinci tabaka yun kalin tutularak ikinci ve ucuncu tabakanin serilmesine gerek duyulmaz ve bu şekilde yapilan kece daha kaliteli olur.

Bez uzerine serilen yunler el ile sulanarak bez ile birlikte agac direge rulo yapilmak suretiyle yerde sarilir. Rulonun her iki ucu ve cevresi kendir ile iyice baglanir. Ayakla tepme işlemi başlar. Kecenin buyuklugune gore iki veya beş kişi ile yapilan bu işlemde rulo ayakla bir ileri bir geri hareket ettirilerek vurulur. Yarim saat suren bu ilk tepme işleminden sonra rulo acilir. Bu safhada kecenin kenarlari sacakli ve daginik bir durumdadir. Duzlemek amaciyla kenarlar “Pevantlanir”. Kece uzerine tekrar su serpilerek agac direge sarilir. Bir saat kadar surecek ikinci tepme işlemi başlar. Butun bu işlemler esnasinda ustalar tarafindan karşilikli olarak Sanliurfa folklorunun zengin kaynaklarindan olan hoyratlar ve turkuler soylenir. Kececi Pazarina yolu duşen her Sanliurfali’nin kulaginda bu ezgilerden bir iz vardir.

Ikinci tepme işleminden sonra yunler sikişmiş ve “ham” tabir edilen kece turu elde edilmiştir. Sira ham kecenin pişirilmesine gelmiştir. Bu amacla Kececi Hamami’na goturulen kece, bir insanin kucaklayip gogusle dovebilecegi şekilde katlanir, hamamdaki seki uzerinde cevrilmek suretiyle gogusle dovulur. Keceyi gogusleyenin teri, hamamin sicakligi ve su yunun birbirinden ayrilmaksizin kenetlenmesini saglar. Beş saat kadar suren bu işlem cok yorucu olup sanatin en zor yanidir.

Kececi Hamami, Sultan Hamami’nin dogusuna bitişik olup Kuzey-guney istikametinde beşik tonozla ortuludur. Sogukluk ve sicaklik bolumleri olan hamamin iki yani boydan boya taş sekilidir. Evliya Celebi’nin seyahatnamesinde, bu hamamdan bahsetmiş olmasi hamamin XVII. yuzyilda mevcut oldugunu gostermektedir.
Hamamdan cikarilan kecenin egrilmiş kenarlari duzlenir, tekrar direge sarilarak “Direkbaşi Tepilme” denilen ve 15-20 dakika kadar suren son tepme işlemine gecilir. Bundan sonra hazir duruma gelen kece acilarak golge ya da guneşe kurumaya birakilir.

Bilinen ve kullanilan 3 yontemi var, islak keceleştirme yontemi, kuru keceleştirme yontemi ve igneleme yontemi.

Bugun kisaca islak keceleştirme yonteminde bahsedecegiz,

Gerekli malzemeler: Sicak su, dogal sabun (arap sabunu,zeytin yagli sabun gibi ), naylon. Bu yontem genelde kece kumaşi elde etmek icin yapilan bir işlemdir.

 

 

1.ilk once yun lifleri hepsi ayni yone bakacak şekilde naylonun uzerine sik araliklarla yerleştirilir. Boşluk kalmamasina ozen gosterilir.

2.Daha sonra uzerine sicak sabunlu su gezdirlir ve naylonla yun icinde sikişacak şekilde rulo yapilir. Rulo yapildiktan sonra gevşememesi icin iki uca lastik gecirilir.

3. Rulo ellerin altinda ezilerek yuvarlamaya başlanir. 30 kere bu yuvarlama işlemi tekrarlanir. Lastikler rulonun iki ucundan cikarilarak dikkatlice acilir.

4. Oluşmaya başlayan kecede herhangi bir buruşukluk oluştuysa bu duzeltilir ve bu sefer servisin diger ucundan rulo yapilir. Ayni bastirma ve yuvarlama işlemi 30 kere tekrarlanir. Rulo acildiginda bitmemiş fakat tek parca haline gelmiş kece kumaşi elde edilmiştir.

5. Bir sonraki adim, elde edilen kece kumaşinin kenarlarini sikilaştirmaktir. Bunu yapmak icin parmaklar sabunlu sicak suya sokulur ve kumaşin kenarlarina daireler cizilerek hafifce bastirilir ( yuze krem surme işlemi gibi).

6. Kece işlemini tamamlamak icin kece rulo yapilmaya ve bastirilmaya devam edilir. Ideal sonucu elde etmek icin mumkun oldugunca farkli yonlerden rulo işlemi tekrar edilir. Boylece kece iyice sikilaşir, yun lifleri birbirlerine iyice kenetlenir.

7. En sonunda elde edilen kumaş ilk başta yerleştirilen yunlerin 2/3’u kadar yer kapliyor olacaktir.

Islak keceleme taki yapiminda kullanmak uzere kece topcuklari ya da cocuklara oyuncak yapmak icin de uygulanabilir.

Bir sonraki yazimda yine keceden bahsetmeye devam edecegiz,o zamana kadar hep mutlu kalin.

Tum sorulariniz icin;[email protected] yada [email protected]’dan bize ulaşabilirsiniz.

Kaynak kullanimi;
http://www.nako.com.tr/Nako-Knitting-Club/KeceOgreniyorumDetay.aspx?kid=64
http://www.hakkinda-bilgi-nedir.com/kececilik-nedir+kececilik-hakkinda-bilgi

Ornek calişmalar;
http://www.posh-ette.com/UrunDetay.aspx?UrunNo=171
http://www.posh-ette.com/UrunDetay.aspx?UrunNo=168